Een cartoon is een humoristische tekening die vaak wordt gebruikt om commentaar te leveren op actuele gebeurtenissen of maatschappelijke trends. De term komt van het Engelse woord voor "schets gemaakt op stevig papier", dat weer afgeleid is van het Italiaanse "cartone" (stevig papier). Cartoons worden ook wel spotprenten genoemd en bevatten vaak een satirische of kritische boodschap.

Uit het overzicht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat van mediaberichtgeving omstreeks het voorjaar van 1999, blijkt hoe Nederland na zeven jaren reageerde op het vliegtuigongeluk. Eén van de meest gecompliceerde onderzoeken naar ongelukken uit de geschiedenis van de luchtvaart, met een puur technische hoofdoorzaak, raakte gepolitiseerd. Er waren veel klachten over het onsamenhangende reageren van ‘de overheid’: er was wantrouwen, argwaan en desillusie ‘all over the place’, maar er was ook verdeeldheid.

De zoektocht naar de duidelijkheid is volledig te begrijpen: die hield eigenlijk iedereen wel bezig als je kijkt naar de interesse voor de parlementaire enquête in 1999, voor het oog van de camera's. De enquête commissie produceerde een goed eindrapport, met duidelijke conclusies. Er waren  geen bewijzen voor gevaarlijke (nucleaire  of bio-chemische) lading of stoffen die mensen op grote schaal ziek gemaakt zou hebben, er waren wel PTSS en individuele ziektegevallen, geen inmenging van de geheime diensten, geen mannen in witte pakken, geen 'andere' of 'afwijkende' routes, geen fraude met ladingspapieren, etc, maar wel veel misverstanden, misinterpretaties, zoektochten naar schuldigen en koppen die moesten rollen. Er zijn ook fouten gemaakt en daarvan moeten we ook vandaag nog leren, en inzien dat het beter moet voor de slachtoffers van rampen. We kunnen de desillusie in de Bijlmermeer van destijds niet meer veranderen, maar moeten hem wel proberen te begrijpen. Wat wel kan is 'inzien', de helpende hand bieden als het nog pijn doet, en vooruitkijken.

Voor wat betreft het onafhankelijke luchtvaartonderzoek conform ICAO Annex 13 merk ik bij collega onderzoekers van destijds, alsook bij het hele personeel van de Rijksluchtvaartdienst, nog steeds een enorme betrokkenheid. Tot op het hoogste niveau, tot op de Directeur-Generaal van de Rijksluchtvaartdienst destijds, mr. Jan-Willem Weck, een zeer integere en prettige persoonlijkheid, is men achter de inspanningen om het ongevallenonderzoek tot een goed einde te brengen blijven staan.

Het herhalen van de gemaakte fouten is wrang en mijns inziens verwerpelijk, abject en pervers te noemen. Ik durf rechtstreeks te verwijzen naar de schrijver van het boek Going Down Going Down en politicus Van Gijzel, die sinds 1992, na de enquête in 1999 en recent sinds 2022 nog steeds in ‘hun groeven blijven hangen’. Keizer Augustinus zei ooit: "het maken van fouten is menselijk, maar het herhalen van dezelfde fouten is des duivels".