
Speculatie voorkomen bij een luchtvaart ongeval is iedereen’s verantwoordelijkheid
Speculatie tijdens een luchtvaartongevallen onderzoek is er altijd, maar wees voorzichtig en laat de feiten, niet speculatie, spreken
Het neerstorten van El AL vlucht 1862 was een tragedie. Een moment van het beleven van een schokkende gebeurtenis en verdriet. Een herinnering dat in de luchtvaart zelfs één verkeerde stap levens kan kosten. In dit geval bleken het, achteraf gezien, heel veel verkeerde stappen te zijn. Toch werden binnen enkele uren al theorieën verspreid, en zoals dat tegenwoordig gaat, worden de media, Facebook en WhatsApp-groepen overspoeld— niet met condoleances, maar met theorieën, versprekingen, verdachtmakingen, et cetera.
Mensen die nooit een sleutel hebben vastgehouden of een flight data recorder data hebben gelezen of van dichtbij hebben gezien, worden plotseling luchtvaartongevallen-onderzoekers. Cabinepersoneel worden aerodynamische experts en af en toe werden een journalist en een Cessna-172 piloot zelfs ineens een Boeing 747 gezagvoerder. Grondafhandelaren deelden ineens "inside informatie." En zelfs Masters in de vliegtuigbouwkunde, ooit voorzichtig met het gebruik van het woord "crash," begonnen conclusies te trekken gebaseerd op horen zeggen en halfbakken kennis. Je mag natuurlijk een heleboel denken, maar het op grote schaalm verspreiden van inzekerheden kent risico's.
Waarom?
Is het om onze "luchtvaart intelligentie" te tonen aan familie en vrienden? Is het om een ernstige nieuwsgierigheid te bevredigen?
Het Onderzoeksproces: Precisie, Geen Giswerk
Laat me één ding absoluut duidelijk maken: luchtvaartongevallenonderzoek is een wetenschap, beheerst door data, niet door meningen. Geen enkele hoeveelheid ervaring of intuïtie kan flight data recorders (FDRs), cockpit voice recordings (CVRs), onderhoudspapieren, ATC-communicatie en metallurgische tests 'overrulen'.
Hier is een vereenvoudigd overzicht van wat er gebeurt na een luchtvaartongeval:
Het afgrenzen van de locatie (preservering): De eerste hulpverleners zijn getraind om het bewijs niet te verstoren. Elke deuk, elke draadpositie is belangrijk.
Het vinden van de Zwarte Dozen: De FDR en CVR worden gezocht, vaak onder moeilijke omstandigheden. Deze apparaten registreren kritieke data en pilootgesprekken.
Data Analyse: Experts uit meerdere vakgebieden— vluchtuitvoering en simulatie, vliegtuigconstructie, flight controls, avionica, voorstuwing van de motoren en menselijke factoren komen samen om de data te interpreteren.
Onderhoud & Engineering Review: Elke onderhoudsactie, AD-naleving (Airworthiness Directives), MEL-item(Master Minimum Equipment List) en tech log (Technisch logboek) entry wordt onderzocht.
Menselijke Factoren Studie: Dit behelst bemanningsgedrag, vermoeidheidsanalyse, besluitvorming onder stress en cockpitdynamiek.
Eindrapport: Na maanden van analyse wordt een gedetailleerd rapport gepubliceerd waarin de waarschijnlijke oorzaak en veiligheidsaanbevelingen worden uiteengezet.
Dit is niet iets wat je doet tijdens een theepauze.
Waarom stilte een vorm van respect Is
Wanneer we overhaaste conclusies trekken, onbevestigde theorieën delen of zonder bewijs iemand de schuld geven, dan verspreiden we niet alleen verkeerde informatie — we tonen disrespect naar de slachtoffers en de professionals die dag en nacht werken om dergelijke tragediën te voorkomen. Elk ongeval komt tegen een zeer hoge en soms hartverscheurende prijs, zowel voor de passagiers en de bemanning, alsook voor de slachtoffers op de grond.
Het beste wat luchtvaartprofessionals en ook de media en politici kunnen doen is dit:
- Stop met speculatie, of het nu in je familie WhatsApp-groep is of onder collega's
- Verduidelijk anderen over het te volgen onderzoeksproces in plaats van je te verdiepen in theorieën
- Eer de slachtoffers door waarheid te bepleiten, niet de krantenkoppen
En in de nasleep van tragedie: Spreek nooit zonder feiten; waarheid kost tijd.Doe je vak professioneel en onderzoek, publiceer en handel op basis van feiten. Spreek verantwoordelijk.
Als we vanuit 2025 terugkijken naar 1992, hoe het destijds ging, en hoe het tegenwoordig gaat, dan is de speculatie er vrijwel altijd. Het zit 'in de mens gebakken', maar de gevaren ervan zijn er altijd. Destijds zijn de pogingen om sommigen in de media tot wat voorzichtigheid te bewegen, fout uitgepakt. Men legde het zo uit, alsof we (de onderzoekers) de vrije mediaberichtgeving de mond wilden snoeren...niets is minder waar. We waren een fel tegenstander van speculatie die was gebaseerd op een onjuist begrip van de feiten. Daar zagen we risico's in.